Η Φιλοσοφία μας
ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΣΤΗ ΒΑΡΗ
Είναι πρώτα από όλα αυτό που λέει το όνομά του: Ένα περιβόλι!
Αν το επισκεφθεί κανείς, με την πρώτη ματιά θα του φανεί παρόμοιο με πολλά άλλα περιβόλια, μποστάνια ή φάρμες που έχει δει. Αν όμως κοιτάξει πιο προσεκτικά, θα ανακαλύψει τα πολλά μικρά μυστικά που κρύβει, και που κάνουν μια μεγάλη διαφορά. Διαφορά στον τρόπο που καλλιεργούμε, διαφορά στον τρόπο που ο άνθρωπος και η φύση συνεργάζονται, διαφορά στον τρόπο που τρώμε, διαφορά στον τρόπο που ζούμε, διαφορά στο πως σχεδιάζουμε το μέλλον.
Στο Περιβόλι μπορείς να έρθεις να παρατηρήσεις όλα αυτά και ακόμα περισσότερα. Μπορείς να μάθεις πώς κάποια από αυτά μπορείς να τα κάνεις κι εσύ στο δικό σου κήπο ή ακόμα και στο μπαλκόνι σου. Μπορείς να περιεργαστείς τους χώρους του και να πάρεις ιδέες, ή απλώς να χαλαρώσεις σε ένα περιβάλλον ηρεμίας και πρασίνου. Μπορείς ακόμα και να δοκιμάσεις αυτά που καλλιεργούμε και να μας πεις τη γνώμη σου!
Το Περιβόλι φύτρωσε οργανικά. Αναπτύχθηκε σε μόλις 4 χρόνια. Πολλά στοιχεία του Περιβολιού τα βρήκαμε εκεί, ενώ άλλα τα αναπτύξαμε και μεγαλώσαμε μαζί τους, σιγά- σιγά.
Το Περιβόλι δεν θα είναι ποτέ «τέλειο» και ποτέ τελειωμένο, αλλά κάθε μέρα, κάθε εποχή και κάθε χρόνο, θα αναπτύσσεται, θα εξελίσσεται και θα βελτιώνεται! Δεν πιστεύουμε στις απότομες αλλαγές, γι’ αυτό φροντίσαμε το Περιβόλι να φυτρώσει στο ρυθμό του.
Στο Περιβόλι επιτρέπεται η είσοδος σε άτομα 11 ετών και άνω. Το Περιβόλι στη Βάρη είναι ένα farm-to-fork εστιατόριο που καλλιεργεί τροφή και την προσφέρει στους θαμώνες του. Παράλληλα, διοργανώνει διάφορες δραστηριότητες όπως γευσιγνωσίες, ξεναγήσεις, συγκεντρώσεις και πολλά άλλα. Όλα αυτά τα χρόνια προσπαθήσαμε να συμπεριλάβουμε τα παιδιά σε αυτή την υπέροχη εμπειρία αλλά η αδυναμία ορισμένων γονιών να αντιληφθούν ότι το Περιβόλι είναι ένας φυσικός χώρος που πρέπει όλοι να σεβόμαστε μας οδήγησε σε αυτή την απόφαση – απαραίτητη τόσο για την ασφάλεια των ίδιων των παιδιών όσο και για την διατήρηση του ευαίσθητου οικοσυστήματος που με τόση αγάπη έχουμε δημιουργήσει.
Ακούγεται βαρύ και περίεργο, κι όμως είναι το πιο απλό πράγμα: Είναι η ιδέα να σέβεσαι και να παρατηρείς τη φύση, τον τρόπο που λύνει διάφορα ζητήματα, και να μαθαίνεις από αυτήν, αντιγράφοντάς τη για να λύσεις και τα δικά σου ζητήματα. Από το πώς θα φυτέψεις, μέχρι το πώς θα βελτιώσεις καθημερινές συνήθειες διατροφής – αλλά και ζωής. Από το πιο μικρό σκουλήκι, μέχρι τις φυσικές τεχνικές λίπανσης, όλοι και όλα έχουν τον ρόλο τους στο Περιβόλι, αποτελώντας ένα οικοσύστημα το οποίο έχει βασιστεί στις αρχές της περμακουλτούρας. Στα ελληνικά την ονομάζουμε και «αεικαλλιέργεια».
Η περμακουλτούρα δεν λέει ότι πρέπει να ζήσεις όπως οι παππούδες μας. Ίσα ίσα! Η τεχνολογία εξελίσσεται και προσφέρει πολλές λύσεις και ιδέες. Κάποιες από αυτές μπορεί να τις δει κανείς στο Περιβόλι, στα πιο απίθανα σημεία.
Αυτό που προτείνει η περμακουλτούρα, είναι ότι μπορείς να μάθεις πολλά από τη φύση και να βελτιώσεις κομμάτια της ζωής σου, αν τα στήσεις με έναν αειφόρο τρόπο. Χωρίς δηλαδή να δανείζεσαι από το μέλλον, αλλά αντιθέτως, εξασφαλίζοντας ότι και οι επόμενες γενιές θα μπορέσουν να χαρούν αυτό που απολαμβάνεις κι εσύ.
Η Περμακουλτούρα δεν προτείνει να αλλάξουν όλα αμέσως, μα σιγά- σιγά, ένα βήμα τη φορά, πάντα σχεδιασμένα. Μας διδάσκει να εκμεταλλευόμαστε τα στοιχεία της φύσης ώστε να κάνουν τις δουλειές που θέλουμε να γίνουν, καλύτερα απ’ ότι θα τις κάναμε εμείς. Ένα απτό παράδειγμα αυτής της φιλοσοφίας είναι το «Κοτοτρακτέρ» μας.
Το «Κοτοτρακτέρ» μας δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα κινούμενο κοτέτσι σε σχήμα ιγκλού, το οποίο και μετακινούμε όπου χρειάζεται. Το σχεδιάσαμε εμπνευσμένοι από τα σχέδια της Linda Woodrow. Το φτιάξαμε για να λύσουμε απλά ζητήματα στην καθημερινή διαχείριση ενός κοτετσιού και στην καλλιέργεια.
Μόλις τελειώσει η συγκομιδή ενός παρτεριού, το επισκέπτονται οι κότες μας, οι οποίες τρώνε όλα τα υπολείμματα της καλλιέργειας, αντί να τα ξεριζώνουμε εμείς, καθαρίζουν το έδαφος από ανεπιθύμητη βλάστηση, αντί να χρειαστεί να τα ψεκάζουμε με δηλητήρια, αερίζουν το έδαφος χωρίς να βλάπτουν το ζωντανό υπέδαφος με πετρελαιοκίνητες φρέζες, το λιπαίνουν με την κοπριά τους, χωρίς να χρειάζεται να φτυαρίζουμε ένα βρωμερό κοτέτσι ή να βάζουμε λιπάσματα, σκορπούν εδαφοκάλυψη.
Με αυτό τον τρόπο, το ετοιμάζουν για την επόμενη καλλιέργεια, πιο πετυχημένα και μεθοδικά απ’ ό,τι θα το κάναμε εμείς, χωρίς να βαριούνται ή να επιτίθενται η μία στην άλλη, χωρίς δυσάρεστες οσμές, χωρίς να μολύνουν το χώρο, και χωρίς να μας αναγκάζουν να τους παρέχουμε τροφή και να καθαρίζουμε το χώρο τους.
Μελετήσαμε την πραγματική φύση της κότας, και ανακαλύψαμε ότι είναι ένα πτηνό τη ζούγκλας: της αρέσει να ζει σε μικρές ομάδες, μέσα σε πυκνή βλάστηση, να σκαλίζει ολημερίς ψάχνοντας για την πολυποίκιλη τροφή της (πρασινάδες, καρπούς, έντομα) κι όχι μόνο καλαμπόκι. Αποφασίσαμε λοιπόν να σχεδιάσουμε το ιδανικό περιβάλλον για την κότα και να χρησιμοποιήσουμε τη φύση της προς όφελος μας. Ως ανταμοιβή για τον παράδεισο που τους παρέχουμε, οι κότες μας δίνουν πεντανόστιμα αυγά με βαθύ πορτοκαλί κρόκο, πολύ πλουσιότερα σε βιταμίνη Α ακόμη κι από τα καλύτερα βιολογικά αυγά της αγοράς, τα οποία συνήθως προέρχονται από κότες που τρέφονται – στην καλύτερη περίπτωση – μόνο με βιολογικά σιτηρά.
Μάθετε περισσότερα
Διαβάστε: Woodrow, Linda (2007), The Permaculture Home Garden, Penguin Group Australia
Λειτουργεί με Ήλιο και Αέρα
Ψάξαμε και βρήκαμε την πλέον περιβαλλοντικά φιλική λύση για το πρόβλημα της τουαλέτας. Δημιουργήσαμε μια που λειτουργεί μόνο με ηλιακή ενέργεια και αέρα, μειώνοντας κατά 95% τον όγκο των αποβλήτων!
Η τεχνολογία αυτή είναι νοτιοαφρικανικής προέλευσης και το κόστος λειτουργίας της είναι σημαντικά μικρότερο από τα παραδοσιακά συστήματα. Ωστόσο, η συζήτηση του πώς πάμε στην τουαλέτα εξακολουθεί να είναι «ταμπού». Φαίνεται πως ακόμα προτιμάμε να πατάμε το κουμπάκι και να ξεχνάμε το θέμα.
Η πραγματικότητα όμως, είναι ότι ο πληθυσμός του πλανήτη αυξάνεται ραγδαία, η αστικοποίηση παίρνει μεγάλες διαστάσεις, το πόσιμο νερό μειώνεται, το κόστος της διαχείρισης και του βιολογικού καθαρισμού του νερού συνεχώς αυξάνεται και τέλος παράγουμε μόλυνση σε ρυθμούς που η Γη δεν μπορεί να διαχειριστεί. Για αυτό το λόγο εμείς επενδύσαμε σε μία τεχνολογία που δεν επιβαρύνει τη Γη μας, αλλά αντίθετα δίνει οικολογική λύση σε ένα σοβαρό ζήτημα.
Τεχνολογία από τη Νότια Αφρική
Η τουαλέτα μας έχει ενσωματωμένο έναν ηλιακό φούρνο. Τα στερεά απόβλητα διαχωρίζονται με μια σχάρα υποβάλλονται σε θερμοκρασίες έως και 80 βαθμούς Κελσίου, σκοτώνοντας έτσι όλους τους παθογόνους οργανισμούς, ενώ τα υγρά εξατμίζονται άμεσα.
Ο συνολικός όγκος των απορριμμάτων μειώνεται κατά 95% και οι δυσάρεστες οσμές απομακρύνονται από την καμινάδα. Το υπόλειμμα, μία μικρή ποσότητα ξερού, άοσμου χώματος, αδειάζεται κάθε λίγα χρόνια. Οι βιοχημικές αναλύσεις δείχνουν μηδενική περιεκτικότητα σε παθογόνα κι όλα αυτά χωρίς τη χρήση χημικών, νερού ή ηλεκτρικής ενέργειας.
Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ
Εδώ, ο άνθρωπος και η φύση αναπτύσσονται, εξελίσσονται, βελτιώνονται και μεγαλώνουν μαζί.
Όλοι και όλα έχουν το ρόλο τους στο Περιβόλι!
Από το πιο μικρό σκουλήκι, τα νούφαρα της λίμνης μέχρι και τις φυσικές τεχνικές λίπανσης, όλα μαζί αποτελούν ένα πραγματικά αειφόρο οικοσύστημα.
Στο Περιβόλι στη Βάρη η ζωή κυλάει όμορφα: Μπορείτε να δείτε κυκλικά(!) παρτέρια που αναπτύσσονται σύμφωνα με πρωτότυπες ιδέες για την καλλιέργεια και το χώμα, όπως το περίφημο «Κοτοτρακτέρ» μας, να μάθετε πολλά για τον κύκλο της ζωής στη Σκουληκόφαρμά μας, να συζητήσουμε με αφορμή την «πράσινη» Ηλιακή Τουαλέτα μας για το νερό και τη σωστή διαχείριση των αποβλήτων, αλλά και απλά να ηρεμήσετε & να χαλαρώσετε δίπλα στη Λιμνούλα μας.
Περπατώντας στο Περιβόλι μπορεί κανείς να ζήσει μία πρωτόγνωρη εμπειρία αρμονίας & ηρεμίας και να γνωρίσει πράγματα καινούργια και συναρπαστικά!
ΟΧΙ ΑΠΛΩΣ ΜΙΑ ΛΙΜΝΟΥΛΑ
Μαγικός Κόσμος
Η λιμνούλα μας είναι πανέμορφη! Κρύβει βατραχάκια στα νούφαρά της κι άλλα μαγικά πλάσματα. Ο λόγος που τη φτιάξαμε είναι ίσως και το πιο σημαντικό της μυστικό: για να πειραματιστούμε με μια βασική αρχή της περμακουλτούρας που λέει ότι τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα, συμβαίνουν εκεί που δύο οικοσυστήματα συναντιούνται.
Μ’ άλλα λόγια, βάλαμε νερό σε έναν μικρόκοσμο! Προσθέτοντας το στοιχείο του νερού εμπλουτίζουμε το οικοσύστημά μας, εισάγουμε νέα στοιχεία κι επιτρέπουμε πρόσθετες λειτουργίες που κάνουν το σύστημά μας πιο σταθερό, αφού οι λειτουργίες που μας ενδιαφέρουν υποστηρίζονται από επιπλέον παράγοντες.
Η λιμνούλα δεν έχει χωροθετηθεί τυχαία στα 4 στρέμματα του Περιβολιού. Βρίσκεται εκεί όπου απορρέει το νερό από τις πεζούλες, ώστε να αποταμιεύει όσο νερό δεν συγκρατούν τα χώματα όταν βρέξει δυνατά. Προσφέρει επίσης εύκολα νερό στους περαστικούς οργανισμούς, όπως π.χ. στους σκαντζόχοιρους που με την σειρά τους συμβάλλουν στη βιοποικιλότητα του οικοσυστήματος, κάνοντας το πιο σταθερό.
ΛΙΒΕΛΟΥΛΕΣ
Οι καλύτεροι κυνηγοί του κόσμου, περιπολούν ολόκληρο το περιβόλι και κατασπαράζουν τα φυτοφάγα έντομα που έχουν βάλει στο μάτι τα μαρούλια μας.
ΚΟΥΝΟΥΠΟΨΑΡΑ
Τα κουνούπια έρχονται σε μεγάλους αριθμούς εδώ για να γεννήσουν αυγά. Όταν εκκολαφθούν οι νύμφες, τα κουνουπόψαρα τις τρώνε, μειώνοντας σημαντικά τον πληθυσμό των κουνουπιών στο Περιβόλι.
ΑΖΟΛΑ
Ένα φύκι που φτιάχνει φυσικό λίπασμα από αέρα, αφού δεσμεύει άζωτο από την ατμόσφαιρα. Έτσι, είναι το τέλειο στοιχείο για τη γρήγορη δημιουργία θρεπτικού κομπόστ.
ΒΑΤΡΑΧΙΑ
Mέρος της μουσικής ομάδας του Περιβολιού μας, δίνουν συναυλία όταν ησυχάσουμε και θέλουμε να τ’ ακούσουμε! Αν ξεφύγει κανένα κουνούπι από τα κουνουπόψαρα, το τρώνε.
ΑΛΘΑΙΑ
Με τη ρίζα της κάποτε φτιάχναμε το πασίγνωστο γλυκό marshmallow. Έχει και πολλές θεραπευτικές ιδιότητες, εξού και το όνομα της, αφού «άλθω» σημαίνει θεραπεύω.
ΙΠΠΟΥΡΙΔΑ
Πλούσια σε πυρίτιο. Προσθέτοντας την σε φυσικά σκευάσματα που φτιάχνουμε και ψεκάζουμε πάνω στα φυτά μας, τα προστατεύουμε από διάφορες ασθένειες.
ΤΟΥΛΜΠΑΓΚΙΑ
Εκτός από το πολύ όμορφο λουλούδι της, είναι και το ξαδερφάκι του σκόρδου, οπότε αποθαρρύνει τα ποντίκια από το να πλησιάσουν.
ΦΥΚΙΑ
Οι οξυγονωτές του νερού της λιμνούλας μας
ΣΚΟΥΛΗΚΟΦΑΡΜΑ
Η Σκουληκόφαρμά μας είναι το σημείο του Περιβολιού, στο οποίο συντελείται το μεγαλύτερο από τα θαύματα γύρω μας. Εδώ, το άχρηστο μετατρέπεται σε χρήσιμο, και το «σκουπίδι» σε τροφή.
Σίγουρα αναρωτιόμαστε συχνά για την προέλευση της τροφής μας, γνωρίζουμε όμως που καταλήγει;
Στο Περιβόλι στη Βάρη, ό,τι δεν καταναλωθεί, προσφέρεται ως τροφή στα αγαπημένα μας «κατοικίδια»: τους γαιοσκώληκές μας (γένος Eisenia Fetida), που καθημερινά το μετατρέπουν σε ό,τι πιο πολύτιμο: το θρεπτικό χώμα των φυτών μας!
Σε χώρο μόλις τριών τετραγωνικών μέτρων μπορούν να στεγαστούν έως και ένας τόνος σκουληκιών, πανέτοιμα & ικανά να διαχειριστούν εκατοντάδες κιλά υπολειμμάτων τροφής.
Με αυτόν τον τρόπο, στο Περιβόλι, κλείνουμε τον Κύκλο της Τροφής, μειώνοντας δραστικά τον όγκο των απορριμμάτων που παράγουμε & εμπλουτίζοντας με θρεπτικά στοιχεία την καλλιέργειά μας.
ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΥΛΙΚΩΝ
Όλοι μιλάμε για την ανακύκλωση, όλοι καταλαβαίνουμε τη σημασία της. Ωστόσο, για τη μείωση των απορριμμάτων, η ανακύκλωση δεν είναι παρά το τελευταίο βήμα.
REDUCE – REUSE – RECYCLE
Στο Περιβόλι το πρώτο βήμα που ακολουθούμε, είναι η μείωση της δημιουργίας απορριμμάτων (Reduce), αποφεύγοντας το πλαστικό και τις συσκευασίες μιας χρήσης. Δανειζόμαστε λύσεις από την τεχνογνωσία του παρελθόντος, καθώς και από την τεχνολογία του μέλλοντος, χρησιμοποιώντας βιοδιασπώμενες συσκευασίες και καταργώντας τελείως, όπου είναι εφικτό, τη χρήση συσκευασιών. Το πιο εντυπωσιακό ίσως παράδειγμα μείωσης σπατάλης των φυσικών πόρων στο Περιβόλι, είναι η Ηλιακή Τουαλέτα μας.
Στη συνέχεια, προχωρώντας στο δεύτερο βήμα, στοχεύουμε στην επαναχρησιμοποίηση των συσκευασιών μας (Reuse). Στο Περιβόλι, όχι μόνο χρησιμοποιούμε μπουκάλια, βάζα και μπιτόνια με την αρχική τους μορφή ξανά και ξανά, αλλά και μέσα από διάφορες χειροτεχνικές ή/και καλλιεργητικές δραστηριότητες και εργασίες, τους δίνουμε νέα ζωή και ταυτότητα αποφεύγοντας την αγορά (συνεπώς και την παραγωγή) νέων υλικών. Εδώ, τα πλαστικά μπουκάλια μετατρέπονται σε αυτοποτιζόμενα γλαστράκια για τα φυτά μας.
Φτάνοντας στο τελικό στάδιο, όταν πλέον η απόρριψη ενός υλικού δεν μπορεί πια να αποφευχθεί, φροντίζουμε να ενταχθεί στη ροή της ανακύκλωσης του Δήμου (Recycle).
Στο Περιβόλι, γνωρίζουμε ότι τα οργανικά απορρίμματα δεν έχουν θέση σε αυτή τη διαδικασία, γι’ αυτό και δεν φτάνουν ποτέ στους κάδους ανακύκλωσης! Ανακυκλώνονται και αυτά με τη σειρά τους στη Σκουληκόφαρμά μας, εμπλουτίζοντας το χώμα μας.